Υπο-ομάδα 1// Αλμπάνη Χρυσάνθη//Παπακωνσταντίνου Μαρία//Σεϊτανίδου Μάρθα//Σιγκρίδη Αναστασία-Μαρία

Jean Baudrillard (Reims 1929-Paris 2007)

 O Jean Baudrillard ήταν ένας Γάλλος κοινωνιολόγος, φιλόσοφος, θεωρητικός σε θέματα πολιτισμού, πολιτικός σχολιαστής και φωτογράφος. Το έργο του συνδέεται συχνά με τον μεταμοντερνισμό. Ως γιος δημοσίων υπαλλήλων και εγγονός αγροτών, ήταν ο πρώτος στην οικογένεια που σπούδασε στο πανεπιστήμιο (Sorbonne University,Paris). Με εφόδιο τις σπουδές και τις γνώσεις του, υπήρξε καθηγητής κοινωνιολογίας και ηγετική μορφή στον κύκλο των διανοούμενων της εποχής του. Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ακαδημαϊκή διδασκαλία και συγχρόνως άφησε πίσω του πλούσιο συγγραφικό έργο.

Η φιλοσοφία του Jean Baudrillard εστιάζει στις έννοιες του υπερρεαλισμού και της προσομοίωσης. Αυτοί οι όροι αναφέρονται στον εικονικό ή εξωπραγματικό χαρακτήρα του σύγχρονου πολιτισμού, στην εποχή της μαζικής επικοινωνίας και κατανάλωσης. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο κόσμος μας κυριαρχείται από την προσομοίωση των εμπειριών και των συναισθημάτων. Πιο συγκεκριμένα, ο Jean Baudrillard πιστεύει πως οι άνθρωποι έχουν χάσει την ικανότητα να κατανοούν την πραγματικότητα όπως αυτή είναι. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της μεγάλης επίδρασης της τεχνολογικής εξέλιξης στη διαμόρφωση των κοινωνικών δεδομένων.

 

 Jean Nouvel (Fumel 1945)

 Το 1966 πέρασε πρώτος στην École Nationale Supérieure  des Beaux Arts. Εργάστηκε ως βοηθός του Claude Parent και του Paul Virilio. To 1975 δημιούργησε το δικό του αρχιτεκτονικό γραφείο και ξεκίνησε να συμμετέχει σε διαγωνισμούς. Αποτέλεσε συνιδρυτής του γαλλικού αρχιτεκτονικού κινήματος Mars 1976. Γενικότερα, επεδίωξε να δημιουργήσει ένα δικό του σχεδιαστικό χαρακτήρα που θα διαφοροποιούνταν από το μοντέρνο και το μεταμοντέρνο, εγκαταλείποντας προκατειλημμένες ιδέες. Ο Jean Nouvel δίνει ιδιαίτερη έμφαση στον σχεδιασμό κτιρίων που εναρμονίζονται με το περιβάλλον τους. Ακόμη, επικεντρώνεται ιδιαίτερα στη διαχείριση του φωτός, της σκιάς και της διαφάνειας στα κτίρια που κατασκευάζει. Το 1981 κέρδισε το διαγωνισμό για μια σειρά μεγάλων έργων, που προτάθηκε από τον Γάλλο πρόεδρο, Francois Mitterrand. To 1987 βραβεύτηκε με το “Grand Prix d’Architecture” για το σύνολο της δουλειάς του. Σημαντικά έργα του είναι το Ινστιτούτο Αραβικού Κόσμου στο Παρίσι, η Galleries Lafayette στο Βερολίνο, το Guthrie Theater στη Μινεάπολη της Μιννεσότα, το Cultural and Conference Center στη Λουκέρνη, το Cartier Foundation στο Παρίσι. Τέλος, έχει εκδώσει μία σειρά από σημαντικά βιβλία.

Περίληψη – Ανάλυση

Το βιβλίο ” Τα μοναδικά αντικείμενα, Αρχιτεκτονική και Φιλοσοφία”, αποτελεί ένα διάλογο- συνέντευξη μεταξύ των Jean Baudrillard και Jean Nouvel. Αν και οι τομείς με τους οποίους έχει ασχοληθεί ο καθένας τους κινούνται σε διαφορετικά επίπεδα, μέσω αυτής της συζήτησης έχει βρεθεί ένα κοινό σημείο αναφοράς, ο άνθρωπος. Αυτό συμβαίνει διότι τόσο στην κοινωνιολογία- φιλοσοφία όσο και στην αρχιτεκτονική επίκεντρο αποτελεί ο άνθρωπος. Μέσα από το διάλογο τους πραγματεύονται θέματα που σχετίζονται με την κουλτούρα, την τεχνολογία,  την πολιτική, τη βιολογία και την ελευθερία, τα οποία με μία πρώτη ματιά δεν συνδέονται άμεσα με την αρχιτεκτονική. Με υπόβαθρο, όμως, τη φιλοσοφία όλα τα παραπάνω αποκτούν μια συνάφεια με αυτήν, γεγονός που γίνεται εύληπτο μέσα από αυτό το διάλογο.

Αρχικά, ο πρώτος όρος που μας κέντρισε το ενδιαφέρον είναι η έννοια της αποϋλοποίησης. Σύμφωνα με τον Jean Nouvel είναι η έννοια κατά την οποία “Το αντικείμενο χάνει την ύλη του και η αντίληψη του αισθητού περνάει όχι μέσα από την ύλη αλλά μέσα από το άυλο”. Με αυτόν τον τρόπο, “καταλήγουμε να δημιουργούμε περισσότερα από όσα βλέπουμε”. Στη συνέχεια, εμπλέκεται στη συζήτηση η έννοια της αποσταθεροποίησης σύμφωνα με την οποία ένα αντικείμενο δεν βρίσκεται σε σταθερό “έδαφος”, αλλά δημιουργεί μια μαχητική σχέση με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται. Αυτές οι δύο έννοιες παρουσιάζουν κοινά με την αποπλαισιοποίηση την οποία μελετάμε, καθώς η αντίληψη της ύλης του αντικειμένου και η σχέση του με το περιβάλλον μεταβάλλονται. Η λέξη αποπλαισιοποίηση δεν αναφέρεται ξεκάθαρα αλλά υπαινίσσεται με τον όρο εκτροπή. Πιο συγκεκριμένα, ως εκτροπή θεωρείται η μεταμόρφωση της χρήσης ενός αρχιτεκτονικού ή καλλιτεχνικού έργου, αλλά και του αρχικού νοήματος του. Αυτή η μεταμόρφωση, που οδηγεί στην αποπλαισιοποίηση, βρίσκει την απαρχή της στην τοποθέτηση του Jean Baudrillard ” …ένας τρόπος να παίρνεις ένα κομμάτι του κόσμου και να λες : Το προσοικειώνομαι και το παραδίδω στο βλέμμα κάπως αλλιώς.” Με αφορμή το έργο “ουρητήριο” του Duchamp, ο Jean Baudrillard διαπραγματεύεται την απαισθητικοποίηση που στοχεύει στη ρήξη της κοινοτοπίας.

Αξίζει να σημειωθεί πως δεν υπάρχει ισοδυναμία του “ουρητηρίου” του Duchamp στην αρχιτεκτονική. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν μπορούν να υπάρξουν στην αρχιτεκτονική συνθήκες αποστασιοποίησης, δεν μπορούμε να δούμε και να σκεφτούμε έξω από αυτή. Η δυσκολία στην αρχιτεκτονική είναι να μπορείς να την “ξεχάσεις”, να είσαι εκεί και να μην την σκέφτεσαι. Όχι μόνο δεν ξεπεράστηκε, όμως,  αυτή τη δυσκολία που χαρακτηρίζει την αρχιτεκτονική, αλλά προστέθηκε ένας ακόμη παράγοντας, αυτός της μοντελοποίησης που έχει οδηγήσει την αρχιτεκτονική στη μηδενικότητα. Αναλυτικότερα, η αρχιτεκτονική έχει οδηγηθεί σε μια άναρχη σύνθεση στοιχείων που στοχεύουν στη διευκόλυνση είτε αυτών που τη δημιουργούν είτε αυτών που τη δέχονται.

Η δυσκολία αντιμετώπισης ζητημάτων στην αρχιτεκτονική είναι εμφανής στο παράδειγμα του Beaubourg το οποίο τονίζει ο Jean Nouvel. Επισημαίνει πως ο εσωτερικός χώρος του κτιρίου διέθετε ευκαμψία και ευχέρεια διαμόρφωσης, η οποία τους “φόβισε” και αντί να την αξιοποιήσουν επέλεξαν να την τοποθετήσουν σε ένα πλαίσιο που τους περιόρισε.

Ένα άλλο στοιχείο που ευαισθητοποιεί τον Jean Baudrillard αποτελεί η φθορά των πραγμάτων και υποστηρίζει πως η τροποποίηση είναι ένας τρόπος να “σωθούν” από την καταστροφή ή τη μουσειοποίηση.

Τέλος, γίνεται αντιληπτό πως η αποπλαισιοποίηση είναι μία έννοια που γίνεται διαπραγματεύσιμη σε μεγάλο μέρος του διαλόγου αυτού, αλλά με άλλους ορισμούς. Απασχολεί, λοιπόν, τόσο τον τομέα της αρχιτεκτονικής όσο και αυτόν της φιλοσοφίας.

Αποσπάσματα

Βρι­σκόμαστε αντιμέτωποι με μια ολόκληρη αρχιτεκτονική ύλη που υπάρχει εκεί -οτιδήποτε χτίστηκε, εγκαταλείφθηκε, ανακατασκευάσθηκε- και χρειάζεται να τροποποιηθεί ή να κατεδαφιστεί – σε κάθε περίπτωση πρέπει να δουλέψουμε πάνω σε αυτήν. Δεν έχουμε να κάνουμε με την προηγούμενη θέληση να διατηρηθούν κάποια σημεία του παρελθόντος, ούτε να «αναμορφωθούν» με την κλασική έννοια του όρου «φίνο αστικό γούστο, ουσία της γραφικότητας», έχουμε να κάνουμε με τη δημιουργία αρχιτεκτονικής, νοήματος και ουσίας, από μια ύλη που είναι ακατέργαστη…

…Δεν είναι μονάχα μια τροποποίηση, είναι μια μετάλλαξη. Το μέρος δεν βιώνεται πλέον με τον ίδιο τρόπο, δεν υπάρχουν πλέον τα ίδια πράγματα μέσα, παίζουμε διαφορετικά με την κλίμακα, αλλάζουμε το νόημά της, και από εκείνο που ήταν ένας μεγάλος ασαφής όγκος καθαρά λειτουργικός, φτάνουμε με διαδοχικές επαγωγές σε μια ανα-δημιουργία, μια αναζωογόνηση που κανείς δεν είχε φανταστεί πως ήταν δυνατή.

…Ως εκ τούτου, γινόμαστε εδώ μάρτυρες μιας ανα­μόρφωσης αλλά και μιας μετάλλαξης που επιφέρει μια πραγματική μετατόπιση στην αισθητική ανάγνωση του μέ­ρους.

Υπο-ομάδα 2//Φολούλη Στεφανία//Γεωργίου Ροδοσθένης//Θεοδώρου Κωνσταντίνα//Λιαροπούλου Γεωργία//Κρόνης Κωνσταντίνος

Η παρούσα φόρμα αξιολόγησης προέκυψε από την αποπλασιοποίηση του όρου «φόρμα αξιολόγησης»  και από τη κυριολεκτική χρήση του. Θεωρήσαμε λοιπόν ότι μιας και σε αυτή τη διαδικασία καλούμαστε να λειτουργήσουμε ως αξιολογητές, κάτι που για μας είναι ασυνήθιστο, μπαίνουμε σε ένα άλλο πλαίσιο ,για αυτό και θα πρέπει να έχουμε ένα άλλο dress code. Κάθε φοιτητής λοιπόν όταν θα καλείται να αξιολογήσει θα φοράει  τη φόρμα του αξιολογητή η οποία δεν είναι κάτι άλλο παρά μια συνηθισμένη φόρμα εργασίας, ξεχνώντας για λίγο τη φοιτητική του ιδιότητα. Θα μπορούσε επίσης αν και εφόσον χρησιμοποιηθεί η ίδια φόρμα και από άλλες ομάδες να αλλάζει το «κεφάλι» της φόρμας και να είναι ανάλογο με το θέμα  ομάδα η οποία καλείται να αξιολογήσει. (π. χ εμείς είμαστε η ομάδα U.(f).O γι’ αυτό στη δική μας φόρμα  έχουμε για κεφάλι ένα διαστημόπλοιο)

http://prezi.com/ne22ew6pslof/?utm_campaign=share&utm_medium=copy&rc=ex0share

http://prezi.com/lemarkuocwlp/?utm_campaign=share&utm_medium=copy&rc=ex0share

Υπο-ομάδα 3//Αναστασίου Δημήτρης//Δαλάκη Σουλτάνα//Κοντιζά Ιωάννα//Τσιάντου Έλενα

Unidentified.(F.).Object

Υπο-ομάδα 1

Η αποπλαισιοποίηση αποτελεί μία νέα τάση στον τομέα της αρχιτεκτονικής που αναπτύχθηκε με βάση τις ανάγκες της σύγχρονης εποχής. Δημιουργεί νέες κατευθύνσεις, ανοίγει προοπτικές και απελευθερώνει από τα στενά όρια των στερεοτύπων που υπάρχουν στον σχεδιασμό. Σε επίπεδο διερεύνησης, αναζητήσαμε παραδείγματα που είτε έχουν πραγματοποιηθεί, είτε έχουν προταθεί, είτε έχουν παρουσιαστεί σε ταινίες.

_Project αποπλαισιοποίησης

Το οικο-διαστημόπλοιο, επηρεασμένο από ταινίες επιστημονικής φαντασίας, προσαρμόζεται στις εκάστοτε συνθήκες του περιβαλλοντικού πλαισίου στο οποίο τοποθετείται, διατηρώντας σταθερή τη χρήση της κατοικίας. Ίσως, να μην είναι ένα καθαρό παράδειγμα αποπλαισιοποίησης, αλλά εντάσσεται στην  ευρύτερη έννοια γιατί η σχέση του με το περιβάλλον δεν είναι δεσμευτική , λόγω της προσαρμοστικότητας του. Το ίδιο συμβαίνει και με τα αντικείμενα που αποπλαισιοποιούνται, καθώς, λειτουργώντας ανεξάρτητα από το χώρο, μεταφέρονται σε νέο πλαίσιο και αλλάζουν χρήση.

Η κατασκευή από σωλήνες PVC, δημιουργεί ένα λειτουργικό καθιστικό, χρησιμοποιώντας μια επαναλαμβανόμενη μονάδα με μεταβλητές διαστάσεις. Οι σωλήνες αλλάζουν χρήση και δημιουργούν  μια δομή στο χώρο.

_Παραδείγματα αποπλαισιοποίησης σε ταινίες

Σε ταινίες κινουμένων σχεδίων συναντάμε περιπτώσεις αποπλαισιοποίησης, όπου με ιδιαίτερη φαντασία και έμπνευση από τη φύση, ο δημιουργός χρησιμοποιεί φυσικά στοιχεία ως κατοικία των ηρώων. Συγκεκριμένα, στην παιδική σειρά « Τα Στρουμφάκια» οι πρωταγωνιστές κατοικούν σε μανιτάρια, που έχουν διαμορφώσει κατάλληλα για κατοικίες. Ακόμη, στην παιδική σειρά « Μπομπ Σφουγγαράκης» ο πρωταγωνιστής κατοικεί σε έναν ανανά που βρίσκεται στο βυθό της θάλασσας.

_Υλοποιημένα παραδείγματα αποπλαισιοποίησης                                                       Μεταφορικά μέσα έχουν χρησιμοποιηθεί ως κατοικίες μεταβάλλοντας την αρχική τους χρήση. Πιο συγκεκριμένα, το βαγόνι, το αεροπλάνο ( ονομάστηκε Boeing 727 House και έγινε στο  Benoit, Mississippi, Ηνωμένες Πολιτείες) και το λεωφορείο ( έγινε από δύο Ισραηλινές σχεδιάστριες, τις Hagit και Tali ) μετατρέπονται σε κατοικήσιμους χώρους.

Τα containers επαναλαμβανόμενα δημιουργούν ένα σύστημα κατοικιών με τον τίτλο Container City. Το συγκρότημα αυτό κατασκευάστηκε το 2001 στο Λονδίνο, αξιοποιώντας containers που είχαν ολοκληρώσει τον κύκλο της ζωής τους.

Ο κάδος απορριμάτων-μπαζών επαναχρησιμοποιείται και αποκτά τη λειτουργία της πισίνας. Πρόκειται για μία κατασκευή με μικρότερες διαστάσεις συγκριτικά με τα παραπάνω παραδείγματα. 

Η πίστα του skate έχει λειτουργήσει ως έμπνευση για τη διαμόρφωση του εσωτερικού ενός χώρου που συνδυάζει την κατοικία και τη διασκέδαση. Μεταφέρεται από το δημόσιο εξωτερικό χώρο σε έναν ιδιωτικό εσωτερικό χώρο και εντάσσει τη λειτουργία του skate σε αυτήν της κατοίκησης.

Οι αγωγοί οπλισμένου σκυροδέματος (concrete pipes) αποπλαισιοποιούνται και μετατρέπονται σε ενοικιαζόμενα δωμάτια. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το ξενοδοχείο TuboHotel,  το οποίο λειτούργησε το 2010 στο Tepozltan, στην πόλη του Μεξικό. Σε αυτή την περίπτωση, επιλέγονται διαστάσεις ώστε να ικανοποιούν την ανθρώπινη κλίμακα.

Υπο-ομάδα 2

Απο-πλαίσιο-ποίηση

Υπο-ομάδα 3